Lan tỏa giá trị dân ca Nùng Dín

05:59 19-04-2019 | :1205

Laocaitv.vn - Nghệ nhân Hoàng Sín Hòa, người dân tộc Nùng Dín, ở xã Nấm Lư, huyện Mường Khương, ông là người có công lớn trong việc gìn giữ và phát triển các làn điệu dân ca của dân tộc qua việc thành lập mô hình sinh hoạt câu lạc bộ. Với nhiều hoạt động thiết thực, Câu lạc bộ dân ca Nùng Dín do ông Hoàng Sín Hòa làm chủ nhiệm đã có những đóng góp không nhỏ trong việc lưu giữ và bảo tồn các làn điệu dân ca truyền thống của dân tộc.

Ông Hoàng Sín Hòa - người tâm huyết với dân ca Nùng Dín.

Với ông Hoàng Sín Hòa, người dân tộc Nùng, ở thôn Cốc Chứ, xã Nấm Lư, thì dân ca Nùng Dín là nét đẹp văn hóa đẹp, đặc sắc  mà ông luôn theo đuổi để phát huy và gìn giữ. Làn điệu dân ca của dân tộc mình đã nuôi dưỡng tâm hồn ông từ những ngày còn thơ bé. Yêu những làn điệu dân ca Nùng Dín bao nhiêu, ông Hoàng Sín Hòa lại càng trăn trở về sự mai một thất truyền nét văn hóa đẹp này bấy nhiêu. Theo ông hiện nay, lớp người lớn tuổi thuộc và hát được những làn điệu dân ca cổ giờ đã không còn nhiều, thế hệ trẻ thì ít mặn mà với dân ca. Bởi vậy, với trách nhiệm của một người cao tuổi am hiểu về văn hóa truyền thống, ông Hoàng Sín Hòa luôn nâng cao ý thức, trách nhiệm của bản thân trong việc lưu giữ và bảo tồn dân ca Nùng Dín. Từ khi về hưu, ông đã dành phần nhiều thời gian của mình để đi sưu tầm, chắt lọc và ghi chép lại những làn điệu dân ca cổ. Nơi nào có nghệ nhân hoặc có người biết hát dân ca Nùng Dín là ông tìm đến gặp gỡ, để nghe hát, rồi ghi chép cẩn thận, tỉ mẩn từng câu hát, từng làn điệu. Ông Hoàng Sín Hòa, thôn Cốc Chứ, xã Nấm Lư, huyện Mường Khương cho biết: "Khi tôi nghỉ hưu về địa phương thì tôi thấy là nếu không sưu tầm, tổ chức và họp mặt lại những người biết hát đang còn sống thì sẽ bị mai một những làn điệu dân ca Nùng Dín. Đặc biệt, dân ca Nùng Dín là một kho tàng rất phong phú, nhiều bài, nhiều thể loại từ các bài cổ cho đến các bài mới".

Để các làn điệu dân ca Nùng Dín được lan tỏa mạnh mẽ trong đời sống nhân dân và có sự lưu truyền, kế tiếp, ông Hoàng Sín Hòa đã vận động, thu hút đông đảo lớp người cao tuổi và trung niên biết hát dân ca cổ tại địa phương thành lập Câu lạc bộ dân ca Nùng Dín.

Các thành viên trong Câu lạc bộ dân ca Nùng Dín cùng nhau sinh hoạt và tập luyện.

Thành lập từ tháng 3 năm 2012, câu lạc bộ gồm 18 thành viên. Người ít tuổi nhất là hơn 40 tuổi còn người nhiều tuổi nhất cũng đã gần 80. Trong đó, lực lượng nòng cốt là người cao tuổi chiếm đến 15 thành viên. Họ đều là những người am hiểu, biết nghe, biết hát dân ca cổ và có tiếng nói trong cộng đồng người Nùng Dín. Mặc dù thời gian sinh hoạt không nhiều chỉ 2 tháng 1 lần, thế nhưng câu lạc bộ vẫn được duy trì thường xuyên về số lượng thành viên và chất lượng hoạt động, nhận được sự động viên, khích lệ của chính quyền địa phương cùng sự nhiệt tình, tâm huyết của người chủ nhiệm Hoàng Sín Hòa. Từ đó, giúp mỗi thành viên thêm yêu, thêm quý những làn diệu dân ca truyền thống và hơn hết là hiểu được trách nhiệm của bản thân đối với việc gìn giữ nét văn hóa truyền thống của dân tộc. Bà Sinh Thị Dấn, xã Nấm Lư, huyện Mường Khương cho biết: "Ông Hoàng Sín Hòa rất nhiệt tình, cống hiến rất nhiều cho dân ca Nùng Dín và dân tộc mình".

Ông Hoàng Sín Hòa dạy hát dân ca Nùng Dín cho các em nhỏ.

Nặng lòng với làn điệu dân ca của dân tộc bao nhiêu ông Hoàng Sín Hòa lại mong muốn được phát triển và lưu truyền lại cho lớp con cháu bấy nhiêu. Ông đã không quản ngại khó khăn cùng một số thành viên trong câu lạc bộ đến từng thôn, bản và liên kết với các trường Tiểu học, THCS trên địa bàn để tổ chức các lớp học dân ca cho lớp trẻ thanh thiếu niên, nhi đồng. Từ đó, giúp thế hệ trẻ thêm yêu mến và tự hào về nét đẹp truyền thống của dân tộc mình. Đặc biệt, để thuận tiện cho việc truyền dạy dân ca cổ, ông Hoàng Sín Hòa còn kỳ công phiên âm những làn điệu dân ca cổ mà mình ghi chép được sang chữ quốc ngữ để lớp trẻ dễ đọc, dễ thuộc. Từ những việc làm thiết thực đó, nếu như ở thời gian đầu toàn xã chỉ có 4 thôn có người biết hát dân ca cổ thì đến nay đã có 11/11 thôn đã có người biết hát dân ca Nùng Dín và đã bước đầu khôi phục được làn điệu hát giao duyên gần như đã bị thất truyền.

Qua nhiều năm miệt mài, cần mẫn sưu tầm, chắt lọc, đến nay ông Hoàng Sín Hòa thuộc và lưu giữ được 48 bài hát cổ của 5 làn điệu chính, đó là: Hát mâm cỗ, hát giao duyên, hát mừng, hát chính sự và hát tự sự cùng nhiều ca khúc được ông đặt lời mới cũng được lưu truyền rộng rãi ở địa phương. Bên cạnh truyền dạy cho thế hệ sau các làn điệu dân ca cổ, trong những ca khúc đặt lời mới, ông thường lồng ghép vào nội dung tuyên truyền những chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước như Luật hôn nhân gia đình, đất đai, phòng trừ mê tín dị đoan...để hát tại các thôn bản trong các dịp lễ, tết dân tộc. Qua đó, tạo sự đồng thuận mạnh mẽ trong nhân dân cùng chung tay bài trừ hủ tục lạc hậu, thi đua lao động sản xuất, thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị - kinh tế - văn hóa - xã hội tại địa phương. 

Với những đóng góp trong việc lưu giữ, bảo tồn dân ca Nùng Dín và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong vai trò Chủ tịch Hội Người cao tuổi, người uy tín trong cộng đồng, ông Hoàng Sín Hòa vinh dự được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân ưu tú năm 2015. Năm 2017, Ban Chấp hành Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam tặng Bằng khen ghi nhận là Người cao tuổi tiêu biểu cơ sở khu vực Tây Bắc. Ông xứng đáng là tấm gương sáng, mẫu mực để con cháu học tập và noi theo.  

Vân Anh - Tuấn Nam


Bình luận

Tối thiểu 10 chữ Tiếng việt có dấu Không chứa liên kết