Nhiều công trình nước sạch hoạt động không hiệu quả

2 công trình nước sạch được đầu tư hàng tỷ đồng để phục vụ đời sống 137 hộ dân thôn Suối Thầu, xã Mường Bo, thị xã Sa Pa. Thế nhưng giờ đây đang bị bỏ hoang. Người dân ở đây cho biết, cả 2 công trình bị hư hỏng chỉ sau một thời gian ngắn khánh thành. Để có nước sinh hoạt, mỗi hộ phải đầu tư vài triệu đồng mua ống dẫn nước từ đầu nguồn.

Ông Phàn Quề Chòi, ở thôn Suối Thầu, xã Mường Bo, thị xã Sa Pa cho biết: "Có 2 công trình nước sạch, bây giờ không có cái nào dùng được. Nhà nước đầu tư sửa một lần, bây giờ không ai sửa nữa".

Một số công trình nước sạch khai thác không hiệu quả dẫn đến lãng phí nguồn đầu tư.

Xã Mường Bo có 8 công trình nước sạch thì một nửa đã không còn hoạt động. Trong khi đó, người dân ở đây vẫn phải tự tìm nguồn nước. Tình trạng thiếu nước sạch phổ biến trong mùa khô.

Anh Chảo Dùng Phú, ở thôn Suối Thầu, xã Mường Bo, thị xã Sa Pa cho biết thêm: "Mưa 2 - 3 ngày nước đục không ăn được. Mặc dù có 2 công trình nước sạch nhưng không sử dụng được, bây giờ bỏ hết".

Ông Tẩn Y Nguyện, Phó Chủ tịch UBND xã Mường Bo, thị xã Sa Pa cho biết: "Nước mạch nhiều thì các hộ dân tự kéo về dùng. Một nguyên nhân nữa mà người dân không muốn sử dụng nước sạch là do có tổ vận hành thì phải nộp tiền sử dụng nước theo quy định của Nhà nước, người dân thấy mất tiền nên không dùng mà muốn tự kéo nước về dùng thoải mái không mất tiền, do vậy công trình nước sạch vận hành không hiệu quả".

Nhiều hộ dân tự bỏ tiền mua ống dẫn nước về dùng do các công trình nước sạch không hoạt động.

Toàn tỉnh Lào Cai hiện có 818 công trình cấp nước tập trung nông thôn, được quản lý, khai thác bởi các tổ chức, cá nhân. Trong đó có 246 công trình được đánh giá hoạt động bền vững, đang được các tổ chức, cá nhân vận hành, cấp nước ổn định cho người dân; 482 công trình được đánh giá kém bền vững; 90 công trình không hoạt động do đã đưa vào sử dụng trên 15 năm đủ điều kiện thanh lý, hư hỏng nặng không còn khả năng khắc phục hoặc do mất nguồn nước. 

Ông Phạm Đức Dũng, Giám đốc Trung tâm nước sạch, Chi cục Thủy lợi Lào Cai cho biết: "Nhận thức của người dân chưa được cao, thường sử dụng thuốc bảo vệ thực vật không đúng quy trình. Do đó, Nhân dân còn tư tưởng e dè khi sử dụng nguồn nước".

Đa phần các công trình nước sạch sau khi hoàn thành sẽ được bàn giao cho các địa phương quản lý trực tiếp. Và ở các xã sẽ thành lập tổ vận hành đứng ra thu tiền sử dụng nước để duy tu bảo dưỡng hệ thống cấp nước sạch. Vì nhiều lý do, các tổ này vận hành kém hiệu quả, cộng với ý thức của người dân hạn chế, nên công trình nước sạch chưa phát huy tác dụng mong muốn. 

 Trung Kiên - Tuấn Nam