(Laocaitv.vn) - Lễ mừng lúa mới hay còn gọi là Tết cơm mới là nghi lễ quan trọng của đồng bào vùng cao. Thời điểm này cũng là lúc đồng bào người Tày, người Giáy… các địa phương Lào Cai nô nức chào đón ngày tết đặc biệt này. Tại xã Quang Kim, huyện Bát Xát, Tết cơm mới của người Giáy cho đến ngày nay vẫn còn lưu giữ được nhiều nét bản sắc dân tộc.
Tháng 9 âm lịch, khi những thửa ruộng đã bắt đầu ngả màu, khi những bông lúa mọng sữa đã bắt đầu chắc hạt, những người phụ nữ Giáy, xã Quang Kim trong những bộ trang phục truyền thống của mình, đến thửa ruộng đẹp nhất, khéo léo hái những bông lúa tốt nhất mang về nhà để chế biến thành thứ lễ vật không thể thiếu mừng cơm mới. Đó chính là cốm. Ngày nay, không còn nhiều gia đình làm cốm theo phương pháp truyền thống nữa. Có thể tuốt lúa bằng máy thay cho cạo từng bông lúa bằng tay. Có thể dùng máy xát thay cho công đoạn giã cốm rất nhiều vất vả. Nhưng người Giáy, xã Quang Kim vẫn tin rằng, những hạt cốm làm ra từ chính đôi bàn tay khéo léo của mình, phải bỏ ra nhiều mồ hôi công sức, sẽ dẻo thơm hơn nhiều.
Phụ nữ Giáy xã Quang Kim lựa chọn bông lúa làm cốm
Hạt cốm sau bao lần giã, sàng sảy, tròn mẩy, xanh ngắt như lá dong rừng, như chứa đựng cả tinh túy của đất trời. Từ những hạt cốm đều xanh, hấp dẫn, phụ nữ người Giáy làm nên các món đặc trưng trong ngày Tết cơm mới. Làm cốm mất rất nhiều thời gian và công sức, nhưng là một nét văn hóa không thể thiếu trong dịp ăn tết cơm mới, nên vẫn được các thế hệ người Giáy tại Quang Kim duy trì, lưu giữ.
Công đoạn làm cốm thủ công ở Quang Kim, Bát Xát
Giai đoạn hiện nay, Xã Quang Kim đang nỗ lực duy trì các tiêu chí nông thôn mới và phấn đấu thành đơn vị anh hùng trong thời kì đổi mới. Cùng với việc phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, đời sống văn hóa tinh thần của đồng bào luôn được chính quyền địa phương đặc biệt quan tâm. Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc trên địa bàn luôn chú trọng đến việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá thông qua việc nâng cao chất lượng phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá”. Nhờ vậy, những phong tục đẹp như tục làm cốm của người Giáy vẫn được gìn giữ nguyên vẹn tới nay.
Công đoạn làm cốm thủ công ở Quang Kim, Bát Xát
Không chỉ người Giáy ở Quang Kim, mà người Tày, người Giáy ở huyện Bảo Yên, Văn Bàn, thành phố Lào Cai… cũng vẫn giữ được nét đẹp, những giá trị cổ truyền của ngày Tết cơm mới. Hội cốm, tết cơm mới vừa phản ánh tín ngưỡng tâm linh, vừa biểu hiện nét văn hóa truyền thống đặc trưng, mang tính nhân văn sâu sắc cần được lưu giữ và trao truyền.
Thu Hường – Minh Dũng
Bình luận
Tối thiểu 10 chữ Tiếng việt có dấu Không chứa liên kết