Cần chủ động thay đổi để thu hút FDI

Theo các chuyên gia kinh tế, đại dịch Covid-19 sẽ khiến nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) toàn cầu giảm mạnh. Các công ty đa quốc gia đang dần dịch chuyển và mở rộng đầu tư sang các quốc gia ngoài Trung Quốc, xu hướng FDI vẫn sẽ dựa trên thế mạnh riêng của quốc gia nhận đầu tư. Khu vực Đông Nam Á được dự báo có xu thế thu hút FDI vào các ngành công nghiệp chế tạo lắp ráp và mở rộng ra các lĩnh vực phi sản xuất như tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, logistics, năng lượng, bất động sản, hạ tầng, startup... Đối với lĩnh vực công nghiệp chế tạo, chủ đầu tư FDI sẽ cân nhắc ưu tiên các điểm đến đầu tư ổn định hơn là chỉ ưu tiên đến yếu tố chi phí sản xuất.

Ở Việt Nam, địa bàn thu hút FDI chủ yếu là các thành phố lớn trực thuộc Trung ương và các khu vực Đông Nam Bộ, đồng bằng sông Hồng, duyên hải miền Trung. Về khả năng hấp dẫn FDI thì khu vực Trung du và miền núi Bắc Bộ nói chung, tỉnh Lào Cai nói riêng vẫn ở thế yếu. Do đó, để xúc tiến thu hút FDI hiệu quả, Lào Cai cần định hướng tiếp cận các nhà đầu tư phù hợp về quy mô, công nghệ, lĩnh vực đầu tư mà tỉnh có tiềm năng và đủ hấp dẫn.

Có thể nhận định hướng ưu tiên thu hút FDI đối với Lào Cai trong thời gian tới nên chú trọng hơn nữa vào nông, lâm nghiệp, công nghiệp chế biến và du lịch, kết cấu hạ tầng giao thông; đồng thời, chú ý xem xét kỹ lưỡng yếu tố bảo vệ an ninh quốc phòng, bảo vệ sinh thái và hướng tới phát triển bền vững, bao trùm.

Cụ thể, Lào Cai nên tập trung vào các đối tác FDI từ các nước như Hàn Quốc, Đài Loan, Singapore… Với các lĩnh vực nông nghiệp sản xuất hàng hóa chất lượng cao, sản xuất tinh dầu quế và các phụ phẩm từ quế, trồng và chế biến cây dược liệu; công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng, may mặc, sản xuất lắp ráp linh kiện điện tử, nguyên liệu công nghiệp phụ trợ, chế biến sâu khoáng sản; hạ tầng khu, cụm công nghiệp, hệ thống giao thông huyết mạch; du lịch cộng đồng, cảnh quan, thể thao, khám phá bản sắc văn hóa dân tộc thiểu số… Các địa bàn thu hút đầu tư trọng điểm cần quan tâm lưu ý như: Khu Kinh tế tỉnh Lào Cai (16.000 ha); Khu Công nghiệp Tằng Loỏng; lưu vực hai bên sông Hồng, sông Chảy; địa bàn thị xã Sa Pa; khu vực Y Tý và lân cận; trung tâm và vùng ven thị trấn Bắc Hà; cửa khẩu Mường Khương... 

Khách sạn Victoria Sa Pa, một trong những dự án FDI đầu tiên tại Lào Cai. (Ảnh: Cao Bá Quý)

Ngoài các chính sách ưu đãi đầu tư sẵn có theo cơ chế chung của Trung ương như ưu đãi miễn giảm tiền thuê đất, thuế thu nhập doanh nghiệp… thì Lào Cai cần quan tâm nhiều đến việc giảm tiền thuê đất (hiện nay đang khá cao so với mặt bằng chung); tích tụ đất đai, chuẩn bị mặt bằng; chủ động thay đổi, kịp thời nắm bắt và tháo gỡ khó khăn từ bước xúc tiến đầu tư, xây dựng hạ tầng đến vận hành dự án, tức là hỗ trợ không ngừng cho nhà đầu tư nói chung và FDI nói riêng từ trước, trong và sau giải ngân vốn đầu tư; cần cải thiện môi trường đầu tư minh bạch, kịp thời, xây dựng cơ chế đơn giản hóa và số hóa các thủ tục phê duyệt, cấp phép đầu tư, nhất là đối với các dự án nông nghiệp công nghệ, công nghiệp hỗ trợ theo chuỗi, du lịch bản sắc bền vững.

Chú trọng vào cơ chế ưu đãi đất đai định cư để thu hút, dịch chuyển những chuyên gia, nhân lực có trình độ, công nhân lành nghề từ nơi khác đến nhằm đón đầu nhu cầu lao động của nhà đầu tư.

Về trung và dài hạn, việc cải thiện hạ tầng kết nối giao thông là yếu tố quan trọng chiến lược để thu hút đầu tư chất lượng, bao gồm việc hoàn thiện đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai giai đoạn II và kết nối đi Sa Pa, Y Tý; đường sắt khổ ray 1,435 m Lào Cai - Hải Phòng - Hà Nội; chỉnh trị đường thủy sông Hồng đi Phú Thọ, Hà Nội; cảng hàng không Sa Pa...

Có thể nói, thu hút FDI đối với Lào Cai là việc khó do ít lợi thế cạnh tranh so với nhiều địa phương khác. Lào Cai vẫn luôn chủ động thu hút các nhà đầu tư trong nước, tuy nhiên xu thế đón nhận FDI là hiện hữu và Lào Cai nên có sự chuẩn bị chủ động khi giành được sự quan tâm từ giới đầu tư quốc tế.

Cao Bá Quý