Hợp tác xã Mường Kim tiên phong phát triển sản phẩm tinh dầu dược liệu

Đồng bào các dân tộc vùng cao Lào Cai có rất nhiều bài thuốc quý. Nếu như trước đây bà con chỉ sử dụng trong gia đình thì hiện nay, một số hộ đã liên kết với các công ty dược để sản xuất tinh dầu trên quy mô lớn. 

Người dân tận dụng mọi khoảng đất trống để trồng gừng làm nguyên liệu chiết suất tinh dầu.

Cây gừng gió là nguyên liệu để chiết xuất tinh dầu gừng. HTX Mường Kim đang liên kết với nhiều hộ dân để trồng gừng trên quy mô lớn. HTX sẽ cung ứng giống, phân bón, chuyển giao khoa học kỹ thuật trồng, chăm sóc và ký cam kết thu mua sản phẩm cho người dân với giá từ 3.000 đến 5.000 đồng mỗi kg.

Tận dụng tối đa mọi khoảng trống trên đất vườn, chị Nguyễn Thị Hạnh đã trồng gừng từ 4 năm nay. Trồng gừng gió sau hai năm cho thu hoạch củ một lần. So với những cây nông nghiệp khác thì trồng gừng đỡ công chăm sóc, làm cỏ, bón phân và có thể tận dụng mọi khoảng đất trống để trồng. Từ thực tế trồng gừng cho HTX Mường Kim trong những năm qua, chị Hạnh nhận thấy cây trồng này có ưu điểm nổi trội đó là chịu hạn tốt, khác hoàn toàn so với cây ngô. Vì vậy, nhiều khu vực vùng cao, nông dân đã chuyển đổi từ trồng ngô sang trồng cây gừng gió. Việc trồng gừng gió đã tạo thêm việc làm, tăng thu nhập cho người dân. Nhờ vậy, các hộ dân yên tâm xây dựng vùng nguyên liệu bền vững cho HTX.

Tinh dầu gừng gió là một trong hàng chục loại tinh dầu đang được sản xuất tại HTX Mường Kim. Một lọ nhỏ 50 ml được HTX bán lẻ với giá 50.000 đồng, nếu nhập số lượng lớn sẽ được chiết khấu theo tỷ lệ phần trăm. Cách làm này của HTX Mường Kim nhằm hướng đến mục tiêu người sử dụng luôn mua được sản phẩm với giá ổn định ở mọi thời điểm và có thể dễ dàng phát triển sản phẩm đến tất cả các địa phương trong cả nước. 

Một số sản phẩm tinh dầu của HTX Mường Kim.

Cùng với sản phẩm tinh dầu gừng gió, hiện HTX Mường Kim đang chưng cất nhiều sản phẩm tinh dầu khác như tinh dầu màng tang, chùa dù, sả zava, bưởi, ngùng lải... Để nâng cao hiệu quả chưng cất tinh dầu, HTX đã đầu tư xây dựng nhà xưởng, thiết bị nồi đun bằng điện, các loại máy băm, thái nhỏ, lò sấy nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, gia tăng khả năng cạnh tranh trên cơ sở phát huy lợi thế của địa phương. Dược liệu sau khi thu hoạch được chế biến hoàn chỉnh thành sản phẩm ngay tại xưởng. Các quy trình sản xuất đều được khép kín, kiểm soát chặt chẽ, đảm bảo vệ sinh và chất lượng sản phẩm.

Hiện tại, HTX Mường Kim đang sản xuất hai dòng sản phẩm là sản phẩm khô và sản phẩm tinh dầu nguyên chất. Để chủ động được vùng nguyên liệu, HTX đã liên kết với bà con trồng nguyên liệu ở các khu vực lân cận, như diện tích trồng cây gừng gió khoảng 40 ha phân bố ở các xã Quang Kim, Mường Vi, Pa Cheo, Dền Thàng, Y Tý. Đây chính là điều kiện cần thiết để địa phương đưa sản phẩm tinh dầu gừng gió tham gia chấm điểm, cấp sao OCOP trong thời gian tới. Ông Nguyễn Viết Hưng, Chủ tịch UBND xã Mường Vi, huyện Bát Xát cho biết: "Chính quyền xã Mường Vi sẽ tạo điều kiện cho HTX Mường Kim có vùng sản xuất nguyên liệu đầu vào để sản xuất tinh dầu. Xã cũng xác định, việc sản xuất nguyên liệu cung cấp cho HTX Mường Kim sẽ giúp tăng thu nhập, xóa đói giảm nghèo cho người dân".

Việc đổi mới mô hình trồng dược liệu và sản xuất tinh dầu đã giúp bà con trong xã có việc làm thường xuyên và đem lại thu nhập ổn định. Vào mùa vụ thu hoạch dược liệu, HTX tạo công ăn việc làm cho 20 đến 30 lao động thời vụ và khoảng 6 lao động có việc làm thường xuyên.

HTX Mường Kim tạo công ăn việc làm đem lại thu nhập ổn định cho người dân.

Sau nhiều năm phát triển, đến nay HTX Mường Kim đã đạt được những thành tựu nhất định. Gần đây nhất là năm 2018, anh Vàng Văn Sưởng, giám đốc HTX Mường Kim được Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban dân tộc tặng Bằng khen tôn vinh những tấm gương trong phong trào khởi nghiệp vùng dân tộc thiểu số phía Bắc. Trong thời gian tới, khi mở rộng quy mô HTX Mường Kim mong muốn được hỗ trợ, xây dựng chiến lược truyền thông, quảng bá các sản phẩm tinh dầu, mở rộng thị trường tiêu thụ. "Mong muốn lớn nhất của HTX Mường Kim là quảng bá được thương hiệu và đem sản phẩm tinh dầu dược liệu tới tay người tiêu dùng trên khắp cả nước cũng như một số nước lân cận. Các thành viên HTX chủ yếu là người dân tộc thiểu số cho nên còn hạn chế về kiến thức, trình độ và năng lực, vì vậy, để nhiều người biết đến sản phẩm tinh dầu dược liệu, HTX rất cần sự hỗ trợ của cơ quan, đơn vị truyền thông để quảng bá sản phẩm", anh Vàng Văn Sưởng, Giám đốc HTX Mường Kim bày tỏ. 

Mục tiêu hướng tới của HTX Mường Kim là mở rộng quy mô HTX, tăng số lượng thành viên HTX lên con số 100 vào năm 2020, phát triển vùng nguyên liệu an toàn để đáp ứng cho nguyên liệu đầu vào. Tiếp tục đầu tư công nghệ, khoa học, thiết bị hiện đại để đưa ra những sản phẩm sạch, nguyên chất, đem lại lợi ích tốt nhất cho sức khỏe người tiêu dùng, đẩy lùi các sản phẩm kém chất lượng. Bên cạnh đó, khai thác triệt để nguồn du lịch địa phương, du lịch cộng đồng nhằm quảng bá sản phẩm tới khách du lịch trong và ngoài nước. Tích cực tìm đối tác uy tín hướng tới mục tiêu xuất khẩu sản phẩm ra nước ngoài.

Ngọc Hà - Nông Quý