Phát triển sản phẩm du lịch tắm lá thuốc của người Dao đỏ Tả Phìn

Tiếp thu kinh nghiệm truyền dạy của dòng họ, ngay từ khi còn nhỏ chị Tẩn Tả Mẩy, thôn Tà Chải, xã Tả Phìn đã biết đến bài thuốc tắm quý của dòng họ người Dao đỏ Sa Pa. Theo chị Mẩy, trước đây bài thuốc này chỉ được sử dụng cho người thân trong gia đình mỗi khi có người bị mỏi mệt, đau nhức xương khớp, hay phụ nữ sau sinh muốn hồi phục sức khỏe nhanh. Thế nhưng, khi du lịch địa phương phát triển, phương thuốc bí truyền này đã được nhiều người biết đến và muốn được trải nghiệm dịch vụ tắm lá thuốc. Bởi vậy, năm 2015, bên cạnh đầu tư, nâng cấp nhà cửa, phòng tắm để đón khách, chị Tẩn Tả Mẩy còn mạnh dạn thành lập Hợp tác xã cộng đồng Dao đỏ chuyên thu mua và chế biến nguyên liệu. Ngoài phục vụ khách du lịch tại địa phương, hợp tác xã còn chiết xuất, cô đặc đóng chai để đưa đi tiêu thụ tại nhiều thị trường lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh. Loại hình dịch vụ này hằng năm không chỉ mang lại thu nhập lớn cho gia đình chị mà còn tạo công ăn việc làm ổn định cho nhiều chị em phụ nữ tại địa phương. "Người dân đang được hưởng lợi từ bài thuốc tắm này, họ trồng cây dược liệu bán lại cho HTX, thu nhập 1 năm khá cao so với trồng cây thảo quả". - Chị Tẩn Tả Mẩy, Chủ nhiệm HTX cộng đồng Dao đỏ cho biết. Còn chị Phàn Tả Mẩy, thôn Tà Chải, xã Tả Phìn, huyện Sa Pa là người đã nhiều năm gắn bó với hợp tác xã chia sẻ thêm: "Trước đây tôi chỉ cấy lúa, trồng ngô, công việc vất vả nhưng cuộc sống vẫn đói nghèo. Giờ tôi đi rừng lấy lá thuốc, trồng thêm dược liệu quanh nhà bán cho hợp tác xã, thu nhập vì thế đã khá hơn, cuộc sống gia đình đỡ vất vả, con cái được học hành đầy đủ".

Người dân địa phương có thu nhập cao hơn nhờ kinh doanh dịch vụ tắm lá thuốc Dao đỏ.

Với những công dụng tốt cho sức khỏe, đặc biệt là đối với phụ nữ sau sinh và trẻ nhỏ; thuốc tắm người Dao đỏ, huyện Sa Pa đã và đang là sản phẩm du lịch được ưa chuộng tại địa phương. Để đáp ứng đủ nhu cầu sử dụng của khách hàng cũng như cung ứng sản phẩm ra thị trường, hiện nay xã Tả Phìn có 1 công ty, 3 hợp tác xã và hơn 10 hộ gia đình kinh doanh thuốc tắm gia truyền người Dao. Năm 2018, xã Tả Phìn thu khoảng 15 tỷ đồng từ dịch vụ kinh doanh này, nâng mức thu nhập bình quân của người dân trên một năm từ 9 triệu năm 2015 lên 31,92 triệu đồng năm 2018. Năm 2015, tỉ lệ hộ nghèo của xã là 48% thì đến cuối năm 2018 con số này đã giảm xuống còn 7,89%. Ông Đỗ Minh Trí, Chủ tịch UBND xã Tả Phìn, huyện Sa Pa cho biết thêm: "Phụ nữ đồng bào dân tộc Dao đỏ ở Tả Phìn đã ý thức được việc gìn giữ, truyền dạy các kiến thức truyền thống liên quan đến bài thuốc tắm. Cũng từ việc phát triển tốt kinh tế nhờ khai thác các giá trị truyền thống trong bài thuốc tắm của đồng bào dân tộc Dao đỏ, mà bà con có ý thức hơn trong việc bảo vệ, phát triển rừng và bảo vệ môi trường". 

Sản phẩm thuốc tắm Dao đỏ còn được chiết xuất, đóng chai để đưa đi tiêu thụ tại nhiều thị trường lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh.

Với sự quảng bá rộng rãi và khẳng định nhãn hiệu địa phương, chắc chắn sản phẩm thuốc tắm người Dao đỏ xã Tả Phìn sẽ đến với đông đảo khách hàng trong và ngoài nước, góp phần phát triển kinh tế bền vững cho người dân tộc thiểu số Sa Pa. Tuy nhiên, để sản phẩm đạt chất lượng và đáp ứng đủ nguồn nguyên liệu đầu vào cho chế biến sản phẩm, Tả Phìn cần phải có những biện pháp để quản lý, giám sát chặt chẽ các cơ sở kinh doanh dịch vụ cũng như tuyên truyền, vận động bà con nhân dân bên cạnh việc khai thác nguồn tài nguyên dược liệu dưới tán rừng cần phải tái tạo, trồng và mở rộng vùng dược liệu tại địa phương.

  Vân Anh - Nông Quý