Laocaitv.vn - Đời sống tâm linh của người Dao được phản ánh thông qua các sinh hoạt văn hóa, đặc biệt là những hình thức diễn xướng và nghi lễ dân gian phong phú. Điều đặc biệt là trong những nghi lễ ấy thì mặt nạ là vật không thể thiếu. Trong phóng sự sau đây, mời quý độc giả cùng tìm hiểu về ý nghĩa của mặt nạ trong đời sống văn hóa tinh thần của đồng bào dân tộc Dao và nhu cầu cần phải lưu giữ, bảo tồn giá trị độc đáo này cho muôn đời sau.
Theo quan niệm của người Dao, đàn ông nếu chưa trải qua lễ cấp sắc thì chưa được coi là người trưởng thành. Trong lễ cấp sắc, mặt nạ là vật thể không thể thiếu. Mặt nạ không đơn giản chỉ là một miếng gỗ được đục khoét tạo thành hình, mà còn mang nhiều ý nghĩa, giá trị đặc biệt, đó là thể hiện sức mạnh của các vị thần linh.
Mặt nạ không thể thiếu trong lễ cấp sắc của người Dao.
Dưới bàn tay khéo léo của các nghệ nhân, những khúc gỗ được đục, đẽo, chạm khắc, tạo thành những chiếc mặt nạ có khuôn mặt giống các vị thánh, thần trong sách cổ người Dao. Mặt nạ khi được chế tác, tạo hình sẽ là một tác phẩm nghệ thuật điêu khắc. Các bộ phận trên mặt nạ như mắt, mũi, miệng… được cách điệu với đường nét hoang dã, phần nào thể hiện được tính cách, thần thái của nhân vật được tạo hình, thường có sự oai phong, tôn nghiêm như tính cách của các vị thần. Tuy nhiên, trong thực tế hiện nay, mặt nạ của người Dao đang dần bị mai một.
Theo nghệ nhân dân gian Tẩn Vần Siệu, ở xã Tả Phìn, thị xã Sa Pa cho biết, hiện nay, rất ít người biết làm mặt nạ của người Dao. Nếu không có thế hệ kế cận thì nghệ thuât chế tác chiếc mặt nạ này sẽ bị mai một.
Mặt nạ trong nghi lễ người Dao huyền bí, chứa đựng nhiều ý nghĩa văn hóa.
Với tâm huyết và mong muốn nét văn hóa đặc trưng của người Dao không bị mai một, từ năm 1990, ông Hoàng Thông, hiện sinh sống tại Thành phố Hồ Chí Minh đã dành thời gian, sức lực và tài chính để đi khắp nơi sưu tập, tích lũy hàng trăm chiếc mặt nạ của người Dao nhằm giúp nhiều người có cơ hội thưởng thức, đặc biệt là giúp cộng đồng người Dao hiểu sâu sắc hơn về nét văn hóa đặc sắc của dân tộc mình. "Trong nền văn hóa người Dao, những chiếc mặt nạ dường như đang bị thả trôi. Vì vậy, tôi muốn giữ nó lại bằng cách sưu tập và truyền bá cho mọi người hiểu về một nét văn hóa truyền thống của người Dao", ông Hoàng Thông cho biết thêm.
Ông Hoàng Thông (bìa phải) đã dành nhiều thời gian, công sức sưu tầm mặt nạ của người Dao.
Mặt nạ được sử dụng trong các nghi lễ của người Dao rất huyền bí, mê hoặc, chứa đựng nhiều ý nghĩa tôn giáo và văn hóa. Nó có vai trò đặc biệt quan trọng trong đời sống tâm linh của cộng đồng, vì vậy cần phải được bảo tồn, trao truyền cho các thế hệ mai sau.
Đức Tính
Bình luận
Tối thiểu 10 chữ Tiếng việt có dấu Không chứa liên kết