Kiến trúc nhà sàn độc đáo của người Tày ở xã Nghĩa Đô.
Nghĩa Đô còn lưu giữ các di tích lịch sử văn hóa như Thành cổ Nghị Lang, di tích Đồn Nghĩa Đô, Đền Nghĩa Đô. Từ lâu đời, địa phương này là nơi cư trú tập trung của người Tày, bởi vậy văn hóa Tày rất đậm nét và còn lưu giữ được những giá trị đáng quý, có thể khai thác để phát triển du lịch. Nổi bật là bản làng của người Tày với kiến trúc nhà sàn độc đáo, nhiều ngôi nhà vẫn còn giữ được cầu thang 9 bậc. Ông Hoàng Văn Bóng, bản Mường Kem, xã Nghĩa Đô, huyện Bảo Yên cho biết: "Muốn làm được du lịch cộng đồng thì phải giữ được những ngôi nhà sàn truyền thống. Vì du khách đến đây họ rất thích được ở nhà sàn".
Bà Lương Thị Nương, bản Nà Khương, xã Nghĩa Đô, huyện Bảo Yên chia sẻ: "Đồng bào Tày gắn bó với nhà sàn từ xưa rồi. Nhà tôi khi làm lại không có gỗ nên làm bằng bê tông nhưng vẫn giữ nếp nhà sàn".
Để bảo tồn không gian văn hóa nhà sàn, trong những năm qua, xã Nghĩa Đô đã vận động đồng bào Tày giữ gìn kiến trúc nhà sàn truyền thống bằng vật liệu thân thiện với môi trường, lợp lá cọ. Đồng thời thực hiện xây dựng nhà văn hóa thôn, bản theo mẫu thiết kế chung bằng vật liệu bền vững nhưng vẫn giữ nguyên kiến trúc truyền thống nhà sàn của dân tộc Tày. Ông Đỗ Văn Lưu, Bí thư Đảng ủy xã Nghĩa Đô, huyện Bảo Yên cho biết: "Hiện nay xã đang được quy hoạch khu bảo tàng sinh thái, trong đó chính là những người dân và nếp nhà sàn. Vì vậy rất mong tỉnh có cơ chế hỗ trợ Nhân dân, để hằng năm duy tu bảo tồn nhà sàn truyền thống".
Người dân xây tường bao quanh bằng xi măng nhưng nhà sàn thì vẫn làm theo kiểu truyền thống.
Trong quản lý xây dựng nhà ở, nhất là ở những thôn, bản đã được đưa vào quy hoạch phát triển du lịch, cấp ủy, chính quyền địa phương vận động Nhân dân cam kết thực hiện quy ước cộng đồng là không xây dựng nhà ở có kiến trúc khác không phải nhà sàn. Đồng thời nghiên cứu đề xuất với huyện, tỉnh để có những cơ chế, chính sách hỗ trợ, khuyến khích, vận động bà con bảo tồn nhà sàn truyền thống. Ông Nguyễn Anh Chuyên, Bí thư Huyện ủy Bảo Yên cho biết: "Trước mắt tuyên truyền người dân bảo tồn nhà sàn, huyện đã phân khu ra để quản lý. Ngoài ra chúng tôi phát triển trồng cây gỗ lớn để 10 đến 15 năm sau sẽ có gỗ làm nhà sản".
Ngày 09/9/2021, UBND tỉnh Lào Cai ban hành Quyết định số 3281 công nhận xã Nghĩa Đô, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai là điểm du lịch. Đây sẽ là cơ hội để Nghĩa Đô bảo tồn và phát huy tốt hơn những tiềm năng sẵn có, tạo ra những sản phẩm du lịch thân thiện, thể hiện sự hòa hợp giữa văn hóa tộc người với thiên nhiên.
Đức Tính – Xuân Anh
Bình luận
Tối thiểu 10 chữ Tiếng việt có dấu Không chứa liên kết