Laocaitv.vn - Tỉnh Lào Cai có 25 dân tộc anh em cùng chung sống, mỗi dân tộc lại có những đặc thù, bản sắc văn hóa riêng. Việc bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa ấy cần xuất phát từ chính cộng đồng, đặc biệt là từ những nghệ nhân tâm huyết với truyền thống văn hóa của dân tộc mình.
Có một làn điệu vô cùng đặc sắc, là nét đặc trưng trong văn hóa của đồng bào dân tộc Tày, đó là điệu hát Then. Hát Then đã chở thành món ăn tinh thần, có ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống của người Tày. "Then" theo tiếng Tày là Thiên, tức là Trời, vì thế hiểu theo ngôn ngữ dân tộc thì điệu hát Then được coi là điệu hát thần tiên, là một loại hình nghệ thuật mang màu sắc tín ngưỡng, thuật lại một cuộc hành trình lên thiên giới để cầu xin những điều tốt lành.
Là thầy hát chính trong mỗi bài then, lại biết đánh đàn tính, anh Hoàng Văn Thụy là thành viên nam duy nhất trong Đội hát then của xã Vĩnh Yên, huyện Bảo Yên. Vì yêu thích và đam mê hát Then nên anh được cố nghệ nhân dân gian Hoàng Thị Cứ truyền nghề. Hiện nay, kho tàng dân ca Tày ở Vĩnh Yên mà Đội hát Then đang lưu giữ, bảo tồn có khoảng 50 bài, chủ yếu là các bài Then cổ. Riêng anh Hoàng Văn Thụy có công sưu tầm khoảng 20 bài. Hiện nay anh còn sáng tác thêm những bài Then mới để không chỉ bảo tồn mà còn phát triển nghệ thuật then Tày. Ngoài luyện tập và biểu diễn, các nghệ nhân hát Then ở Vĩnh Yên cũng đang tích cực truyền dạy lại cho thế hệ trẻ. Đội hát Then đã tập hợp được nhiều học sinh ở các trường học trong xã Vĩnh Yên, Nghĩa Đô của huyện Bảo Yên tham gia để truyền nghề.
Còn đến với xã Tà Chải trên Cao nguyên trắng Bắc Hà, mỗi chúng ta sẽ say đắm với điệu múa xòe độc đáo của đồng bào dân tộc Tày. Theo các nghệ nhân lưu giữ điệu múa Xòe ở thôn Na Kim thì Múa xòe có từ khi nào không ai biết, chỉ biết trước kia, điệu múa này chỉ biểu diễn phục vụ gia đình thổ ty Hoàng A Tưởng, quan khách và thống lý các vùng lân cận. Ngày nay, múa Xoè trở thành hoạt động không thể thiếu trong các sinh hoạt văn hóa cộng đồng của đồng bào dân tộc Tày ở xã Tà Chải. Mỗi khi có hội, có lễ, người Tày Tà Chải lại tổ chức múa Xòe. Xòe để cây lúa thành bông, cây ngô thành bắp, trai gái thành đôi, Xòe để quên đi những mệt nhọc của cuộc sống bộn bề hàng ngày. Khi tiếng trống, tiếng chiêng, tiếng kèn pí lè vang lên rộn rã, tất cả mọi người không phân biệt tuổi tác, nam nữ cùng nắm tay nhau, hoà mình vào những điệu Xòe truyền thống.
Điệu Then, điệu Xòe của người Tày đã được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia. Đây sẽ là động lực để những nghệ nhân như Nhà Then Hoàng Văn Thụy hay đội trưởng đội Xòe Lý Chí Linh có thêm động lực để sưu tầm, lưu giữ vốn văn hóa đặc sắc của dân tộc mình. Ngoài giá trị giải trí, các điệu Xòe, bài Then còn có vai trò gắn kết cộng đồng, thể hiện bản sắc văn hóa độc đáo, đa dạng của đồng bào dân tộc Tày.
Đức Tính
Bình luận
Tối thiểu 10 chữ Tiếng việt có dấu Không chứa liên kết