Xử lý rác thải sinh hoạt và rác thải xây dựng – Việc làm cấp bách

Những bãi rác thải tự phát đang xuất hiện ngày càng nhiều trên địa bàn thành phố Lào Cai, điều này không chỉ làm ảnh hưởng đến đời sống người dân mà còn làm mất mỹ quan đô thị, gây ô nhiễm môi trường. Một trong những nguyên nhân là do tại một số tuyến phố vẫn chưa có đơn vị thực hiện thu gom rác thải sinh hoạt.

Rác thải sinh hoạt vứt bừa bãi trên vỉa hè...

Khu tái định cư tổ dân phố số 7, phường Bình Minh có quy mô gần 200 hộ dân. Sau gần 3 năm, mới chỉ có khoảng 40 hộ dân làm nhà và sinh sống tại đây. Cũng trong khoảng thời gian đó, việc thực hiện thu gom rác thải sinh hoạt ở đây hầu như không có đơn vị nào đứng ra. Không có xe đến thu gom rác, người dân sống tại đây chỉ còn cách tự dùng xe nhà chở rác đi bỏ ở một nơi khác hoặc mang đi đổ tại những lô đất trống.

Theo ông Phạm Văn Dự ở tổ 7, phường Bình Minh cho biết, gia đình ông đã sinh sống ở khu tái định cư được 4, 5 năm nay nhưng chưa thấy có đơn vị nào thu gom rác thải. Một số người dân thiếu ý thức vứt rác ngay ven đường nhìn rất mất mỹ quan…

...và tràn cả xuống lòng đường ở nhiều tuyến phố gây ô nhiễm môi trường và mất mỹ quan đô thị.

Hiện nay, trên địa bàn thành phố có nhiều tuyến đường vẫn chưa được thu gom rác thải sinh hoạt hàng ngày. Tại tuyến đường Trần Thị Lan thuộc tổ 17, 18, phường Bắc Cường, trong năm 2019, người dân ở đây đã tự đóng tiền để thuê công nhân của Công ty Cổ phần môi trường và đô thị Lào Cai đến thu gom rác thải. Nhưng từ đầu năm 2020 đến nay, đơn vị này không nhận thu gom hộ nữa. Người dân đã mang rác ra để ngay ngã tư tuyến đường, và nơi đây đã trở thành bãi rác công cộng. 

Ông Nguyễn Trọng Đoan, Chủ tịch UBND phường Bắc Cường, thành phố Lào Cai cho biết: “Việc thu gom rác là trách nhiệm của công ty môi trường, tuy nhiên việc thu gom phải theo chỉ đạo và kinh phí phê duyệt từng tuyến, cho nên những nơi chưa được phê duyệt kinh phí hay dân cư chưa lấp đầy… thì việc thu gom rác chưa thể thực hiện được”.

Khu vực đầu cầu Ngòi Đum cũng trở thành nơi vứt rác thải.

Một số vị trí khác như tại đầu cầu Ngòi Đum, phường Kim Tân, hay trên tuyến đường Hoàng Liên kéo dài, một lượng lớn rác thải sinh hoạt cũng được đổ tại đây và không hề được thu gom; tại các lô đất trống, dọc các tuyến đường tại các khu đô thị mới vẫn còn nhiều điểm vứt rác bữa bãi… Trước thực trạng trên, thành phố Lào Cai cần có biện pháp quyết liệt để giải quyết dứt điểm các bãi rác tự phát này, trả lại môi trường sống trong lành cho người dân.

Quản lý và xử lý rác thải xây dựng - Bài toán chưa có lời giải

Không chỉ có rác thải sinh hoạt mà rác thải xây dựng cũng đang là một vấn đề nhức đầu đối với các ngành chức năng. Thành phố Lào Cai đang trong quá trình đô thị hoá mạnh mẽ, các công trình xây dựng, tòa nhà cao tầng liên tục mọc lên. Khi việc chỉnh trang đô thị được ưu tiên như hiện nay thì lượng rác thải xây dựng thải ra với số lượng lớn là điều khó thể tránh khỏi. Nhưng “tiện đâu đổ đó” chính xác là những gì đang diễn ra thời gian qua ở thành phố Lào Cai.

Rác thải xây dựng được đổ bừa bãi, từ những khu đất trống...

Gạch, vữa, xi măng thải ra trong quá trình xây dựng được xếp vào loại chất thải nguy hại, khó phân hủy. Thế nhưng việc quản lý và xử lý loại chất thải này hiện nay vẫn là bài toán chưa có lời giải. Hiện tại, trên địa bàn toàn tỉnh vẫn chưa có quy hoạch các bãi rác thải xây dựng. Hầu hết ở các địa phương, chất thải này đều được đổ chung với rác thải rắn sinh hoạt.

Theo ông Đào Ngọc Khánh, Trưởng Phòng Quản lý đô thị thành phố Lào Cai, lượng chất thải rắn xây dựng phát sinh trên địa bàn tỉnh hiện chưa được quản lý, thống kê cụ thể. Dù các công trình tiến hành xây dựng đều phải qua phòng Quản lý đô thị các địa phương để xin giấy phép và ký cam kết bắt buộc để xử lý chất thải. Đa số các nhà thầu thường thuê xe ô tô tải vận chuyển chất thải xây dựng đi đổ. Nhưng đổ ở đâu, quản lý xe đổ thải như thế nào thì lại không ai kiểm soát.

Ông Khánh cho biết thêm: “Phòng Quản lý đô thị thành phố đang nghiên cứu để đề xuất UBND thành phố quy hoạch bãi chứa chất thải. Trong đó, đặc biệt quan tâm đến các vị trí là khai trường bãi thải đã hết thời hạn khai thác để giảm bớt kinh phí đầu tư xây dựng khu xử lý. Bên cạnh đó, các xã, phường sẽ rà soát lại các khe trũng, các khu vực có ít dân cư và không ảnh hưởng đến nguồn nước sinh hoạt, đề xuất để thành phố có phương án giao cho các xã, phường xây dựng điểm đổ thải".

... cho đến khu vực ven sông, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới môi trường.

Để việc quản lý chất thải rắn xây dựng hiệu quả hơn, góp phần bảo vệ môi trường, mỹ quan đô thị, việc đưa vào sử dụng các điểm tập kết chất thải rắn xây dựng là rất cần thiết. Do đó, chính quyền các địa phương cần bố trí quỹ đất, kêu gọi các tổ chức, cá nhân đầu tư xây dựng các điểm tập kết chất thải rắn xây dựng. Bên cạnh đó, cần tập trung tuyên truyền, vận động, nâng cao ý thức người dân; đồng thời, có chế tài xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Đức Tính