Laocaitv.vn - Xã Hợp Thành, thành phố Lào Cai là nơi duy trì được nhiều nghề truyền thống mang những nét đặc trưng của cộng đồng người dân tộc thiểu số tại địa phương, trong đó, nghề làm chõ xôi được đánh giá là một trong những nghề truyền thống độc đáo. Tuy nhiên đến thời điểm hiện tại, xã Hợp Thành chỉ còn duy nhất gia đình ông Vi Văn Hò, ở thôn Kíp Tước 1 còn gắn bó với nghề này.
Hiện trong xã chỉ còn duy nhất gia đình ông Vi Văn Hò làm nghề chõ xôi truyền thống.
Ông Vi Văn Hò, đã có hơn 10 năm trong nghề làm chõ xôi truyền thống của người Giáy. Để làm được một chiếc chõ, ông Hò cần ít nhất 01 ngày để hoàn thiện, bởi phải trải qua rất nhiều công đoạn từ việc lựa chọn gỗ, đo kích thước, cắt gỗ, đục khuôn chõ, làm đáy chõ... Công việc làm chõ đòi hỏi người thợ phải khéo léo, cũng như sự kiên trì để sản phẩm vừa tròn, đẹp lại không bị nứt vỡ. Ông Vi Văn Hò, thôn Kíp Tước 1, xã Hợp Thành, thành phố Lào Cai chia sẻ: "Nghề làm chõ này công phu lắm, phải làm qua rất nhiều khâu và mất nhiều thời gian, ai không kiên trì thì không làm được đâu. Làm được thành sản phẩm rồi nhưng đồ xôi có khi lại không thành được, tôi làm 10 cái thì được cả 10 không bị hỏng, vì tôi làm lâu năm có nhiều kinh nghiệm rồi".
Để làm được một chiếc chõ đồ xôi rất cầu kỳ và mất nhiều công sức, trong đó, khó nhất là công đoạn làm đáy chõ. Bởi vậy, ông Hò phải tự chế ra những dụng cụ phù hợp để làm được công đoạn này. Tùy thuộc vào nhu cầu sử dụng của người đặt mua, ông Vi Văn Hò đã chế tạo ra các sản phẩm chõ đồ xôi với nhiều kích thước khác nhau, có thể đồ được từ 2 kg - 20 kg gạo nếp. Mỗi năm, ông Hò bán được 150 - 200 chiếc chõ, với giá bán dao động từ 150 - 500 nghìn đồng/chiếc cũng mang lại nguồn thu nhập khá cho gia đình. Bà Chang Thị Làm, thôn Kíp Tước 1, xã Hợp Thành, thành phố Lào Cai cho biết: "Giờ ngoài chợ bán nhiều chõ xôi bằng inox nhưng người dân chúng tôi vẫn thích dùng chõ đồ xôi bằng gỗ, vì nó là truyền thống rồi. Ông cha mình dùng thì giờ mình vẫn dùng, đồ xôi bằng chõ gỗ thì xôi sẽ rất thơm ngon, xôi chín đều và dẻo".
Ông Hò đang truyền dạy lại cho người con trai cả với hy vọng giữ được nghề truyền thống này.
Ông Trần Đình Ngọc, Chủ tịch UBND xã Hợp Thành, thành phố Lào Cai cho biết: "Ở xã cũng chỉ còn mỗi nhà ông Hò là làm chõ gỗ truyền thống. Ông Hò chỉ làm để phục vụ nhu cầu sử dụng cho nhân dân tại địa phương. Trong thời gian tới chúng tôi sẽ vận động nhân dân duy trì, gìn giữ nghề truyền thống này, ngoài làm chõ đồ xôi thì cũng làm thêm chõ nấu rượu nữa, chất lượng mà nấu từ chõ gỗ thì rất ngon, thơm và đảm bảo".
Làm chõ là một nét văn hóa độc đáo của người Giáy xã Hợp Thành, nhưng bởi đây là nghề đòi hỏi người thợ phải có đôi bàn tay khéo léo và có sức khỏe. Đứng trước nguy cơ bị mai một, ông Vi Văn Hò cũng đã truyền dạy lại cho người con trai cả, với hy vọng giữ được nghề và góp phần gìn giữ những nét đặc sắc trong văn hóa ẩm thực của người dân tộc Giáy nơi đây./.
Vân Anh - Ngọc Dương
Bình luận
Tối thiểu 10 chữ Tiếng việt có dấu Không chứa liên kết