Laocaitv.vn - Gắn liền với huyền tích về cuộc thiên di xưa kia của người Dao, họ rất coi trọng các vị thần ở cả ba cõi là trên trời, trần gian và âm phủ. Người Dao cho rằng nhờ cầu các vị thần mà cuộc thiên di được thuận buồm xuôi gió, cuộc sống được bình yên. Họ đã vẽ những bức tranh của các vị thần và coi đó là vật linh thiêng, dùng trong các lễ cúng với lòng tin các vị thần sẽ phù hộ, giúp đỡ, dẫn đường, chỉ lối cho họ vượt qua mọi chông gai để hướng tới cái tốt đẹp trong cuộc sống. Từ đó, nghề vẽ tranh thờ gắn liền với đời sống của người Dao cho đến nay.
Nghệ nhân Chảo Sành Nhàn vẽ tranh thờ.
Ông Chảo Sành Nhàn ở thôn Pờ Sì Ngài, xã Trung Chải, thị xã Sa Pa - nghệ nhân duy nhất hiện nay ở Lào Cai còn biết vẽ đầy đủ bộ tranh thờ của người Dao. Ông Nhàn năm nay đã gần 70 tuổi, sức khỏe có phần giảm sút nhưng ánh mắt và phong thái vẫn tinh nhanh. Ông học vẽ tranh thờ của người Dao từ thầy ở tỉnh Yên Bái khi ông còn trẻ. Câu chuyện về tranh thờ trong đời sống tâm linh của người Dao luôn được ông trân trọng và coi đó như sức mạnh của người Dao. Chia sẻ câu chuyện về tầm quan trọng của tranh thờ, ông Chảo Sành Nhàn cho biết: Xưa kia người Dao di cư, vượt sông, vượt biển để chốn chạy tìm nơi ở mới gặp nhiều tai ương, sóng gió. Người Dao đã cầu các vị thần phù hộ. Nhờ có các vị thần mà người Dao đã tránh được nạn, mọi sự may mắn, tìm được nơi chốn trú như ngày nay. Vì vậy, người Dao khi ấy đã vẽ bức tranh của các vị thần dùng để cúng họ. Từ đó đến giờ, người Dao luôn sử dụng tranh thờ trong nhiều nghi lễ quan trọng và nó không thể thiếu được trong lễ cúng đó.
Hiện nay, việc học vẽ tranh thờ có rất ít người theo học, vì nó đòi hỏi phải kiêng kỵ nhiều điều. Học vẽ mất thời gian vài tháng đến cả năm trời tùy vào nhận thức và khả năng học của mỗi người. Nó như một luật lệ để học vẽ tranh, con người cần giữ mình sạch sẽ, hiền từ, không vấy bẩn phàm tục, bởi người Dao quan niệm tranh thờ là vật linh thiêng gắn liền với đời sống tâm linh của họ thì bất kể việc gì liên quan đến các vị thần đều phải được tôn kính.
Nghệ nhân Chảo Sành Nhàn dạy vẽ tranh thờ cho học trò.
Tuy việc học vẽ tranh thờ còn ít người theo học, nhưng những người còn biết vẽ như ông Chảo Sành Nhàn cũng như chính quyền địa phương, cơ quan chức năng luôn dành sự quan tâm. Đặc biệt là các trưởng thôn, bản thường xuyên tuyên truyền, vận động bà con giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, trong đó có nghề truyền thống vẽ tranh thờ của người Dao. Ông Chảo Giàng Tá, Trưởng thôn Pờ Si Ngài, xã Trung Chải, thị xã Sa Pa cho biết: Do người dân chưa ổn định chỗ ở nên học trò cũng không yên tâm học. Được Đảng và Nhà nước quan tâm, địa phương di chuyển đến khu tái định cư mới, tôi sẽ tiếp tục tuyên truyền cho bà con cố gắng để học hỏi thầy, vẽ tranh để giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.
Tranh thờ là vật thiêng và quan trọng trong nhiều nghi lễ cúng của người Dao. Ở đó chứa đựng sự huyền bí mà người Dao đặt nhiều niềm tin, củng cố thêm tinh thần để cuộc sống ngày một tốt đẹp hơn. Và hơn thế nữa, đó là sự giáo huấn các thế hệ người Dao về sự tôn sư trọng đạo, hướng đến những việc thiện, sống chan hòa, đoàn kết, gắn bó, hình thành nhân cách con người để ứng biến hài hòa giữa con người với nhau, với thiên nhiên và vạn vật./.
Bài và ảnh: Đức Trung
Bình luận
Tối thiểu 10 chữ
Tiếng việt có dấu
Không chứa liên kết
Bình luận
Tối thiểu 10 chữ Tiếng việt có dấu Không chứa liên kết