Laocaitv.vn - Trong những năm qua, thương mại điện tử đã mang lại nhiều lợi ích thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và người tiêu dùng. Tuy nhiên, do yếu tố trực tuyến của thương mại điện tử đã và đang tạo ra những thách thức cho việc xây dựng khung pháp lý hiệu quả để quản lý hoạt động kinh doanh, cũng như ngăn chặn những hành vi gian lận thương mại, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, bảo vệ người tiêu dùng.
Ảnh: Minh họa.
Theo Ban Chỉ đạo chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả tỉnh (gọi tắt là Ban Chỉ đạo 389), tình hình buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng, không rõ nguồn gốc, xuất xứ, vi phạm sở hữu trí tuệ, vệ sinh an toàn thực phẩm trên địa bàn tỉnh đang xảy ra ở hầu hết các lĩnh vực. Trong đó, đáng nói là vấn nạn gian lận thương mại thông qua mạng Internet diễn ra phức tạp và tinh vi. Đáng chú ý, bên cạnh những tiện ích mang lại thì môi trường kinh doanh online đang là kênh thuận lợi để mua, bán, tiêu thụ hàng lậu, hàng kém chất lượng. Theo đó, các đối tượng vi phạm khi rao bán hàng hóa trên mạng xã hội thường quảng cáo là hàng chính hãng, chất lượng nhưng người mua lại rất khó nhận biết. Các đối tượng kinh doanh online thông thường không có điểm kinh doanh cố định. Nếu có nhu cầu mua hàng, khách hàng chỉ cần thực hiện giao dịch, trả tiền hàng cùng với phí vận chuyển, cung cấp địa chỉ và được nhận hàng tận nhà. Do đó, khi mua hàng qua mạng, khách hàng không thể nhìn thấy hay kiểm tra được món hàng mình đã đặt lệnh chọn mua. Chính vì hình thức thanh toán qua tài khoản ngân hàng và nhận hàng tận nhà nhờ dịch vụ vận chuyển, nên cả người bán và người mua đều không hề có một ràng buộc hay kiểm soát nào. Đáng nói hơn nữa, gần đây trên địa bàn tỉnh còn xuất hiện thủ đoạn mới là các đối tượng phạm tội lợi dụng hình thức mua, bán qua mạng xã hội đã thuê các công ty, dịch vụ chuyển phát nhanh để vận chuyển hàng cấm, hàng lậu cho những người có nhu cầu mà không ghi địa chỉ, thông tin người gửi. Ông Trịnh Ngọc Cường, Phó trưởng Phòng Thanh tra - Pháp chế, Cục Quản lý thị trường tỉnh Lào Cai cho biết: “Hiện nay công tác kiểm tra vi phạm hành chính trong buôn bán trên môi trường mạng còn nhiều khó khăn trong công tác thu thập chứng cứ. Nhiều đối tượng kinh doanh trên môi trường mạng đều lấy địa chỉ giả. Giao dịch đều là giữa các cá nhân nên gặp rất nhiều khó khăn”.
Theo đánh giá của Cục Quản lý thị trường, việc bán hàng online đang là một thách thức lớn trong công tác quản lý, kiểm soát hàng hóa cũng như quản lý thu thuế của các ngành chức năng. Bởi các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực bưu chính chủ yếu là vận chuyển hàng hóa chứ không thể kiểm soát được chất lượng hàng hóa cũng như hóa đơn của các đơn vị kinh doanh qua mạng. Cục Quản lý thị trường đang tập trung theo dõi để xác minh, thu thập chứng cứ, xử lý các hành vi vi phạm ở lĩnh vực này, tuy nhiên, đây lại là vấn đề không dễ. Bởi với đặc thù của việc giao dịch qua mạng Internet nên việc phát hiện, xử lý vi phạm quyền sở hữu về nhãn hiệu, sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, quyền tác giả của cơ quan chức năng là rất khó. Chưa kể trên môi trường mạng thì việc xác định đối tượng vi phạm hầu như là điều không thể, khi mà tất cả các thông tin về người bán và người mua gần như được ẩn danh và bảo mật bởi các đơn vị chủ trang thương mại điện tử. Các thông tin về việc giao dịch hàng hóa giả mạo nhãn hiệu được mã hóa, hoặc được trao đổi trực tiếp giữa các bên mua và bán, dẫn đến việc xác minh hành vi xâm phạm rất khó. Theo Cục Quản lý thị trường, mặc dù đã quyết liệt đấu tranh, ngăn chặn, nhưng số lượng các vụ việc được phát hiện, xử lý còn thấp. Trong khi đó, các hành vi lợi dụng hoạt động thương mại điện tử vi phạm pháp luật ngày càng phức tạp. Ông Đỗ Du Bắc, Quyền Cục trưởng Cục Quản lý thị trường tỉnh Lào Cai cho biết: “Khó khăn lớn nhất mà chúng tôi đang gặp phải là xác định được địa chỉ kinh doanh. Để tìm được địa chỉ kinh doanh thì phải có biện pháp nghiệp vụ và tìm kiếm lâu dài, trong khi đó thì với trình độ công nghệ thông tin về hoạt động này còn khá mới mẻ.”
Những năm vừa qua, với sự phát triển mạnh mẽ của hạ tầng Internet, việc thanh toán điện tử ngày càng được người tiêu dùng sử dụng. Tuy nhiên, tình trạng gian lận thương mại, cạnh tranh không lành mạnh, kinh doanh hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ qua mạng Internet ngày càng diễn biến phức tạp. Để công tác phòng ngừa, ngăn chặn tình trạng sản xuất, kinh doanh hàng nhập lậu, vi phạm sở hữu trí tuệ hiệu quả hơn trong thời gian tới, Cục Quản lý thị trường đã chỉ đạo các đơn vị cơ sở tiếp tục tăng cường quản lý địa bàn, thống kê và nắm thông tin về các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh. Đồng thời, Cục Quản lý thị trường cũng kiểm tra địa bàn trọng điểm, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các đối tượng lợi dụng chính sách của Nhà nước về kích cầu, nhằm trà trộn hàng lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng. Ông Đỗ Du Bắc, Quyền Cục trưởng Cục Quản lý thị trường tỉnh Lào Cai cho biết: “Đây là lĩnh vực mới nên cách tiếp cận phải có sự trao đổi trong toàn lực lượng, chúng tôi đã cho tất cả cán bộ đi tập huấn, nâng cao kiến thức. Làm tốt việc nắm chắc địa bàn kết hợp với các biện pháp nghiệp vụ thì việc xử lý mới có những tín hiệu tích cực”.
Về phía người tiêu dùng, để tránh bị lừa đảo khi mua hàng trực tuyến, người tiêu dùng nên chọn các website uy tín, hợp pháp. Đây là các website được thông báo trên Cổng thông tin quản lý hoạt động thương mại điện tử, địa chỉ: http://www.online.gov.vn. Ngoài ra, người tiêu dùng cũng nên chú ý thông tin người bán, thông tin sản phẩm phải chi tiết, đầy đủ, rõ ràng, đọc kỹ các điều khoản, chính sách bán hàng, lưu trữ đầy đủ thông tin giao dịch./.
Thế Long
Bình luận
Tối thiểu 10 chữ Tiếng việt có dấu Không chứa liên kết